Một số loại Tequila

by thaithanhbinh Sat Apr 23, 2011 9:21 am

Tequila là một loại rượu mạnh được làm chủ yếu ở xung quanh vùng Tequila, phía đông tiểu bang Jalisco, Mexico, cách 65 km phía Tây Bắc Guadalajara và trên những cao nguyên của vùng Jalisco, cách 65 km về phía Đông Guadalaja. Loại rượu này được làm từ cây thùa xanh (blue Agave), còn được gọi là Agave Tequila azul (azul là tiếng Bồ Đào Nha, nghĩa là màu xanh dương), là một nhánh của họ cây lily và amaryllis, một loại cây bản địa của Mexico. Hầu hết các loại tequila thông thường có từ 35% đến 55% nồng độ rượu (alcohol).

Nơi sản xuất và những sự khác biệt

Tequila là một loại rượu mạnh được làm chủ yếu ở xung quanh vùng Tequila, phía đông tiểu bang Jalisco, Mexico, cách 65 km phía Tây Bắc Guadalajara và trên những cao nguyên của vùng Jalisco, cách 65 km về phía Đông Guadalaja. Loại rượu này được làm từ cây thùa xanh (blue Agave), còn được gọi là Agave Tequila azul (azul là tiếng Bồ Đào Nha, nghĩa là màu xanh dương), là một nhánh của họ cây lily và amaryllis, một loại cây bản địa của Mexico. Hầu hết các loại tequila thông thường có từ 35% đến 55% nồng độ rượu (alcohol).

Tequila chỉ là một trong các loại mezcal, tức là những loại rượu đuợc làm từ cây Avage. Nhưng điều làm cho Tequila đặc biệt so với các loại rượu mezcal chính là sự tuân thủ chính xác các tiêu chuẩn được thiết lập bởi Tequila Regulatory Council (tiêu chuẩn NOM-006-SCIFI-1994 của Mexico), vùng làm rượu Tequila – những luật lệ của Denomnación de Origen hạn chế việc sản xuất rượu Tequila, chỉ ở những vùng sau mới được phép làm là Jalisco, Gunajuato, Michoacán, Tamaulipas và Nayarit mặc dù thực tế Tequila chỉ làm từ cây Agave tequila Webber, hoặc gọi là blue Agave. Thành phần rượu Tequila đòi hỏi phải có 51% agave, phần còn lại thường là maize (ngô) hay sugarcane (mía). Tuy nhiên, loại Tequila hảo hạng phải được làm từ 100% agave. Nếu không được làm từ 100% avage thì nó chỉ được gọi là mixto, mặc dù trên nhãn ghi là Tequila. Tequila làm từ 100% avage và được đóng chai ở Mexico sẽ được ghi là “Tequila 100% de Agave” hoặc “Tequila 100% puro de Agave” (cũng có thể có chữ azul phía sau chữ Agave).

Lịch sử

Tequila được bắt đầu sản xuất vào thế kỷ thứ 16, gần thành phố Tequila, thành phố mà vẫn chưa được khám phá chính thức truớc năm 1656. Bộ tộc Aztec đã biết lên men thức uống từ loại cây agave, loại cây mà họ gọi là octli (sau này thì cách gọi là pulque thịnh hành hơn) từ rất lâu trước khi người Tây Ban Nha đến vào năm 1521. Khi mà những người Tây Ban Nha đi chinh phục các bộ tộc dùng hết rượu brandy, họ bắt đầu chưng cất loại thức uống agave để sản xuất được loại rượu mạnh đầu tiên của Bắc Mỹ.

80 năm sau, khoảng vào năm 1600, ngài Pedro Sánchez de Tagle, Hầu tước vùng Altamira, mới bắt đầu sản xuất tequila đại trà tại lò rượu đầu tiên của vùng Jalisco. Vào năm 1608, chính phủ của chế độ NuevaGalicia bắt đầu đánh thuế mặt hàng này.

Loại rượu tequila thịnh hành ngày nay là loại được sản xuất đại trà vào cuối những năm 1800 ởGuadalajara, Mexico. Loại rượu Tequila 1800 ngày nay là để tưởng nhớ đến thời điểm rượu Tequila được sản xuất một cách thành công. Vài mẻ rượu Tequila được sản xuất năm 1800 vẫn tồn tại đến ngày nay qua sự kiểm nghiệm khắc khe của thời gian đã được tung ra thị trường với mục đích tiêu dùng thương mại. Loại Tequila thượng hạng này là sự kính trọng đối với những nghệ nhân lâu năm đã thực hiện chúng.

Những thông tin gần đây

Những cánh đồng agave xanh và những lò rượu cổ gần Tequila bây giờ đuợc công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.

Vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, số người thích loại rượu này trên toàn thế giới đã tăng nhanh chóng. Có những thông tin đáng chú ý sau:

- Tháng 9-2006, Brown-Forman mua lại hãng rượu Herradura với giá 776 triệu đô la.

- Casa Noble được chọn là loại rượu Tequila Ngoại Hạng của thập kỷ (từ 1996-2006) sau rất nhiều tranh cãi với loại rượu Fortune Brands’ El Tesoro de Don Felipe.

- Một chuẩn rượu mới được ban hành là NOM-006-SCIFI-2005 vào năm 2006, bênh cạnh các sự thay đổi thì đáng chú ý nhất là việc giới thiệu một loại rượu tequila mới gọi là “tequila extra añejo” với thời gian ủ rượu tối thiểu là 3 năm.

- Việc thâu tóm 2 hãng rượu tecquila Sauza và El Tesoro của Công ty cổ phần Fortune Brands.

- Việc sản xuất El Teroso’s Paradiso, một loại tequila pha chế, được ủ trong những thùng rượu làm bằng cây sồi ở Pháp là một trong những động thái của ngành công nghiệp rượu nhằm tạo ra một thị trường rượu tequila thượng hạng.

Mặc dù có một vài loại tequila được duy trì qua nhiều thế hệ của những gia đình có truyền thống, nhưng hầu hết những loại tequila có tiếng trên thị trường đều thuộc quyền sở hữu của những tập đoàn đa quốc gia. Tuy nhiên, ở Mexico có khoảng 100 nhà máy rượu sở hữu hơn 600 nhánh rượu tequila và hơn 2000 nhãn rượu tequila đã được đăng ký.

Một chai tequila 1 lit loại thượng hạng có giá bán là 225.000 đô la vào tháng 7/2006 ở Tequila, Jalisco, chủ sở hữu là công ty Tequila Ley.925. Vỏ chai rượu này là hỗn hợp 2kg platinum và vàng. Nhà sản xuất đã nhận giấy chứng nhận của Tổ Chức Guinness Ghi Nhận Kỷ Lục Thế Giới cho vỏ chai rượu với danh hiệu vỏ chai rượu đắt nhất đã từng bán.

Bản thỏa hiệp thương mại Tequila 2006

Vào ngày 17/1/2006, Hoa Kỳ và Mexico đã ký một thỏa thuận về việc cho phép nhập khẩu loại tequila không chính thống vào Hoa Kỳ. Nếu không có bản thỏa thuận này thì tất cả tequila phải được đóng chai tại Mexico, sau đó mới được chuyển vào US. Tuy nhiên, loại tequila không chính thống phải có tối thiểu 51% agave. Loại 100% agave phải được đóng chai tại Mexico. Trong bản thỏa thuận năm 2006 đó, còn bao gồm việc lập một “Cơ quan đăng ký quản lý việc đóng chai cho rượu tequila”.

Bên cạnh đó, những điều khoản quan trọng khác của bản thỏa thuận trên còn có thể kể ra sau đây:

- Thời hạn cuối cùng của việc ngăn cấm nhập khẩu vào US tequila loại không chính thống.

- Mở rộng những quy tắc hay điều lệ của việc thực hiện nhãn rượu tequila hay marketing; có nghĩa là việc quản lý nhãn, marketing, công thức chế biến để chưng cất loại rượu mạnh này mở rộng ra bên ngoài Mexico.

- Tiếp tục những thủ tục hiện tại để thể hiện rằng Mexico quan tâm đến việc sản xuất tequila tại US.

- Thành lập một nhóm làm việc để theo dõi việc thực hiện bản thỏa thuận này.

Tequila thường được đóng chai theo 5 loại chính sau:

- Oro (gold: vàng): là loại tequila không xác định rõ độ tuổi, thường gọi là “joven y abogado” (trẻ và vị thành niên), có nghĩa là caramel, đường và hương vị gỗ(?) được thêm vào cho giống với loại tequila đã xác định tuổi.

- Blanco (white: trắng) hay plata (silver: bạc): rượu trắng không xác định độ tuổi.

- Reposado(rested: yên tĩnh(có thể là 1 từ chuyên ngành, nên không thể dịch rõ hơn được)): có độ tuổi trung bình là 2 tháng đến dưới 1 năm được ủ trong những thùng gỗ sồi.

- Añejo (aged: lâu năm; vintage: nổi tiếng, chính cống): độ tuổi từ 1 năm đến dưới 3 năm được ủ trong những thùng gỗ sồi.

- Extra añejo (extra aged) hay ultra aged: độ tuổi tối thiểu là 3 năm. Đây là loại tequila mới, được giới thiệu vào năm 2006.

Trong quá trình ủ rượu sẽ làm thay đổi màu của tequila, nhưng thỉnh thoảng người ta có thể cho thêm vào caramel để màu tương đối giống với loại ủ lâu năm; añejos màu sậm hơn, reposado thì ít đậm hơn một chút, còn plata thì không có màu.

Thường có 1 quan niệm không chính xác rằng một vài loại tequila có 1 “con bọ” trong chai rượu. Thực sự, chỉ có một vài loại mezcal, xuất xứ từ Oaxaca, đã từng bán loại có một con gusano (con bọ) (trong chai), và đó chỉ là mánh lới marketing vào những năm 1940. Con bọ thực sự là một dạng ấu trùng của loại bướm Hypopta sống trên cây agave. Trong quá trình phát triển của cây agave mà tìm thấy một ấu trùng như vậy chứng tỏ là có sự phá hoại, kết quả tương ứng là xuất ra những sản phẩm kém chất lượng. Tuy nhiên những quan niệm sai lầm này vẫn tồn tại mặc cho những cố gắng giải thích và miêu tả Tequila như là 1 loại hảo hạng, tương tự như phân biệt giữa Cognac và Brandy, những nhà sản xuất cơ hội và những thị trường lớn đã xóa những lằn ranh phân biệt này.

Loại rượu và các nhánh của nó

Có sự khác biệt rất lớn giữa vị của các loại rượu tequila với nhau. Rượu tequila nổi tiếng ở chỗ vị rượu rất sốc (bite: hung tợn). Với những loại rượu tequila càng ủ ít ngày (tức là loại vàng) hoặc được làm không phải từ 100% agave thì mức độ sốc của rượu rất dễ thấy.

Khi thưởng thức rượu tequila nguyên chất thì thường dùng 1 loại ly nhỏ, gọi là caballito, hoặc dùng loại ly chỉ để thưởng thức rượu mạnh.
Hội đồng các chuẩn về rượu Tequila đã ban hành một chuẩn về ly rượu làm từ Riedel.
[/size]
Mỗi chai rượu Tequila theo thời giá hiện nay bán trên 100 đô la vì vậy nhiều người làm rượu giả. Năm 1999 đã có 1307 vụ xô xát về rượu Tequila tại Mexico, làm 42 người chết và hằng ngàn người khác bi thương. Theo tin từ tờ NewsWeek và USA Today ngày 8-9-2000, có tường thuật cuộc chiến rượu giả Weber Blue nấu bằng cây thùa và đậu Hà Lan, mới vừa phát minh từ tiền bán thế kỷ XX và loại nổi tiếng hơn 1000 năm qua là Tequila, cũng được nấu bằng hat cây thùa. Vì giá cả và phẩm chất khiến rượu giả Weber Blue nhiều lần đánh bật rượu thật Tequila, và cuộc chiến giữa hai thứ rượu đã bùng nổ ngay trên quê hương của Tequila. Cuộc tranh chấp thật dã mang, người ta dùng đủ mọi thủ đoạn để hại nhau, từ đâm chém, bắn giết, phá hoại ruộng vuờn trồng trọt và cả cách làm rượu giả để hạ uy tín lẫn nhau. Vì cách thức cất rượu quá dễ và kiếm lời nhiều, nên nhiều bang khác củaMexico cũng bắt chước trồng đậu Hà Lan và thùa để chế rượu Tequila và Weber Blue. Để chế biến rượu cho mới lạ, thành một thứ hỗn hợp, không giống ai vì nhái theo mùi vị và kiểu chai cognac hay champagne, rượu Whisky của Mỹ… bằng cách trộn thêm đủ thứ như mía, bắp, củ cải, trái cây… bán khắp nước và xuất cảng. Từ thập niên 1950-1994, các bang Oxaca, Guadalajara,Monterrey, Juarez… bùng nổ kỹ nghệ sản xuất rượu, chỉ riêng Tequila đã có hơn 600 loại thượng vàng hạ cám. Còn một điều lạ khác là các nước Âu Mỹ cũng bắt chước người Mexico làm rượu giả và Mexicohiện nay là quốc gia sản xuất rượu nhiều nhất thế giới.